ورزش ژیمناستیک با ریشه‌های باستانی یونانی، به دلیل ترکیب قدرت با انعطاف‌پذیری که به‌صورت هنری اجرا می‌شود، شناخته شده است. اما این ورزش فواید روانشناختی شگفت‌انگیزی نیز دارد!
ژیمناستیک از سنین بسیار کم آغاز می‌شود و دلیل خوبی برای این موضوع وجود دارد. این ورزش به سال‌ها تمرین نیاز دارد تا مهارت‌های متنوع مورد نیاز برای اجرا را به دست آورد.
ژیمناستیک به خاطر مهارت‌های پرخطر خود شناخته شده است، بنابراین تمرینات باید به‌صورت تدریجی و مداوم انجام شود و مهارت‌ها به مرور زمان ساخته شوند. اما تمرینات بدنی تنها یک جنبه از این ورزش است؛ جنبه دیگری که ممکن است آشکار نباشد، تمرینات ذهنی است که برای اجرا در سطح رقابتی مورد نیاز است. برای اطلاع از چگونگی فواید روانشناختی ژیمناستیک و تحقیقات جدید در این زمینه، ادامه مطلب را بخوانید.
قدرت ذهنی
تحقیقی که توسط آلیسون مک‌دویت با عنوان “جنبه‌های روانشناختی ژیمناستیک از دیدگاه مربیان ورزشی” در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، نشان داد که با شدت گرفتن رقابت‌ها، ژیمناست‌های جوان ممکن است با چالش‌های مختلفی مواجه شوند. این استرس‌ها می‌توانند شامل فشار برای موفقیت و احساس شرمندگی از عملکرد ضعیف باشند. آسیب‌ها و سایر موانع نیز از استرس‌های رایج در ژیمناستیک هستند. هنگام مواجهه با آسیب‌ها، ورزشکاران نه‌تنها اثرات جسمی آن را تجربه می‌کنند بلکه با استرس‌های روانی مانند تنش عضلانی نیز مواجه می‌شوند که می‌تواند روند بهبودی را مختل کند.
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که فرصتی برای توسعه مهارت‌های روانشناختی در طول عمر یک ژیمناست به‌ویژه از سنین کم وجود دارد. تحقیقات دیگری در این زمینه نشان می‌دهند که قدرت ذهنی به‌دست‌آمده از ژیمناستیک به ورزشکاران کمک می‌کند تا “بر ترس را غلبه کرده و پس از آسیب یا موانع، دوباره به تعیین هدف و عزم راسخ دست یابند.” همچنین، به دلیل اینکه ژیمناست‌ها از سنین پایین در رقابت‌ها شرکت می‌کنند، “اعتمادبه‌نفس را به‌واسطه مواجهه و مدیریت این فشارهای منحصر به فرد” توسعه می‌دهند.
به استقامت ذهنی به‌عنوان تاب‌آوری فکر کنید. تاب‌آوری به‌عنوان یک ویژگی مثبت شناخته می‌شود، این ویژگی می‌تواند ما را از تجربیات طاقت‌فرسا محافظت کند و در عین حال تعادل را در زمان‌هایی که زندگی‌مان آشفته می‌شود، حفظ کند. اما بیش از این، تاب‌آوری می‌تواند به جلوگیری از مشکلات سلامت روان در آینده کمک کند. برخی برآوردها نشان می‌دهند که تقریباً 1 نفر از هر 5 بزرگسال در طول زندگی خود دچار نوعی بیماری روانی می‌شود. پرداختن به سلامت روان باید دغدغه همه باشد.
بنابراین، بهبود تاب‌آوری یک ورزشکار نه تنها به او در ورزش کمک می‌کند، بلکه در زندگی روزمره خارج از ورزش نیز مؤثر است. توانایی مدیریت استرس را می‌توان آموزش داد، اما برای اثربخشی واقعی، این آموزش باید به تدریج و در طول زمان انجام شود. درست مانند تمرین برای تبدیل شدن به یک ژیمناست. این فرآیند به‌عنوان تمرین تدریجی شناخته می‌شود. مربیان باتجربه و روان‌شناسان ورزشی می‌توانند از سنین کم با ورزشکاران کار کنند تا راهبردهای روانشناختی را به آن‌ها آموزش دهند که هدف آن پیشگیری از اختلالات روانی است. برخی از این راهبردها که مک‌دیویت به آن‌ها اشاره کرده است عبارتند از:
- هدف گذاری
- آرامش
- تجسم
- تقویت مثبت
آموزش ذهنی
شاید بزرگ‌ترین فایده روانشناختی که از ژیمناستیک حاصل می‌شود، آموزش ذهنی باشد. یادگیری تکنیک‌های مختلف برای مدیریت استرس می‌تواند به از بین بردن تنش در بدن کمک کند. اگر این آموزش به‌صورت تدریجی انجام شود، می‌توان آن را به مرور و به‌صورت مرحله‌ای آموزش داد. بعدها، این آموزش‌ها می‌توانند با یک برنامه جامع‌تر آموزش ذهنی بیشتر توسعه یابند.
مهارتی برای تمام عمر
در زندگی شخصی، یادگیری مدیریت استرس ارزشمند است، زیرا زندگی گاهی می‌تواند بسیار پرتنش و پرهیاهو باشد. استرس ممکن است کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشد، اما مواجهه طولانی‌مدت با استرس می‌تواند تأثیرات منفی قابل توجهی بر سلامت جسمی فرد بگذارد، از جمله افزایش فشار خون، بالا رفتن سطح کورتیزول، و حتی بیماری‌های قلبی. علاوه بر این، استرس طولانی‌مدت می‌تواند روابط ما را نیز تحت تأثیر قرار دهد و افرادی که نزدیک‌ترین رابطه‌ها را با ما دارند، مانند خانواده‌مان، نیز از این موضوع متأثر می‌شوند.
گفته می‌شود که تغییر یک عادت ۲۱ روز طول می‌کشد، اما ممکن است همچنان به چالش کشیده شویم. بهتر است از سنین پایین به عادات خوب روی بیاوریم، زیرا این عادات به مرور تبدیل به بخشی طبیعی از زندگی می‌شوند و در نتیجه زندگی آسان‌تر خواهد شد. از این رو، آموزش مدیریت استرس به کودکان در سنین پایین می‌تواند به مهارت‌های ارزشمندی در زندگی آن‌ها تبدیل شود. و اگر این استراتژی‌ها در طول آموزش‌های ورزشی آن‌ها آموخته شوند، نتیجه حتی بهتر خواهد بود.
ارتباط ذهن و بدن اخیراً بسیار مورد توجه قرار گرفته است. همان‌طور که مراقبت از سلامت جسمانی ضروری است، مراقبت از سلامت روان نیز اهمیت دارد. در گذشته، موضوع سلامت روان تابو محسوب می‌شد، اما امروز ارتباط بین ذهن و بدن به عنوان روشی مؤثر در نظر گرفته می‌شود. و علم ورزش نیز به وضوح به این ارتباط ذهن و بدن علاقه‌مند است.
